بررسی دلالت ها و استلزامات سیاسی اوامر و نواهی قرآن کریم

اوامر و نواهی قرآن چه دلالت ها و استلزامات سیاسی در حوزه های عقاید و اخلاق و فقه دارند؟ آموزه ها و دستورات دینی در سه بخش کلی اعتقادات، اخلاق و فقه قابل تصور می باشد. با توجه به سه بخش کلی دستورات دینی، برای انسان هم سه بعد وجودی عقل (حیطه عقاید)، نفس (حیطه اخلاق) جسم (فقه) قابل تصور است. با این مبنای نظری، تحقیق حاضر، آیات اوامر و نواهی قرآن که به شکل صیغه های امر و نهی آمده اند را استخراج نموده و با دسته بندی آنها در سه بخش، به بررسی دلالت ها و استلزامات سیاسی آیات می پردازد. این تحقیق بر اساس منابع کتابخانه ای با استفاده از ابزار فیش برداری با روش توصیفی تدوین شده است. با بررسی آیات مشخص شد اسلام نسبت به مسایل سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی دستورات خاص خود را دارد. دغدغه اسلام در حوزه اعتقادی ارائه یک بینش صحیح در باب اندیشه سیاسی است. زیربنای این دلالت ها با محوریت توحید شکل می گیرد و مسایل فلسفه سیاسی چون حق تشریع و حاکمیت و فلسفه اطاعت در اطراف آن تبیین می شود. در اخلاق سیاسی مستفاد از آیات، فضیلت ها و رذایلی که با عنوان مقتضی یا مانع رسیدن جامعه به اهداف اسلامی است بیان می شود. در بخش فقه سیاسی هم قرآن به تنظیم رفتارهای مسلمانان در حیطه اجتماعی و سیاسی می پردازد. در حوزه سیاست داخلی و روابط میان مؤمنان و حاکمان دستوراتی را بیان می کند. در زمینه روابط با غیرمسلمانان و سیاست خارجی هم با تقسیماتی که انجام می دهد اصول و قواعد خاص خویش را بیان می نماید. با توجه به اینکه قرآن حقیقت وحیانی و منشور زندگی مسلمانان است لازم است که محققان با نگاهی اجتهادی و اکتشافی نسخه های مورد نیاز برای رشد و تعالی جامعه اسلامی را از قرآن استخراج نمایند. اگر چه وقوع انقلاب اسلامی روحی تازه در این راستا دمید اما حجم و کیفیت کارهای پژوهشی انجام شده در این زمینه در حد نیاز جامعه و انتظارات نمی باشد.